Paragraaf D. Financiering

De relevante treasuryrisico’s worden in het algemeen onderscheiden in renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s, koersrisico’s en valutarisico’s. Binnen de Venrayse financieringssituatie zijn vooral het renterisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico van belang.

In de Wet fido zijn een kasgeldlimiet (korte schuld) en een renterisiconorm (lange schuld) opgenomen ten einde de invloed van (externe) rentewijzigingen op de financiële resultaten te beperken. Deze aspecten zijn hierna nader toegelicht.

Renterisico

Het renterisico van de korte schuld: de kasgeldlimiet

De kasgeldlimiet is de norm voor het maximum bedrag waarbinnen de gemeente haar bedrijfsvoering met kortlopende gelden (met een rentetypische looptijd tot 1 jaar) mag financieren en bedraagt 8,5% van het begrotingstotaal. Indien de kasgeldlimiet gedurende langer dan drie kwartalen wordt overschreden dient de gemeente tot consolidatie over te gaan. Dit betekent dat een kortlopende schuld moet worden omgezet in een langlopende geldlening. In 2020 is er alleen in het 1 ^e kwartaal 2020 een kleine overschrijding zichtbaar.

Het renterisico van de lange schuld: de renterisiconorm

De Wet fido definieert vaste schuld als opgenomen geldleningen met een rentetypische looptijd groter of gelijk aan 1 jaar. Met de renterisiconorm biedt de Wet fido een richtsnoer om rente-aanpassingen van financieringen en beleggingen goed in de tijd te spreiden. Het doel van deze norm is beheersen van renterisico’s bij herfinancieringen. Om dat te bereiken mag het totaal aan renteherzieningen en aflossingen op grond van deze norm niet meer zijn dan 20% van het begrotingstotaal. De renterisiconorm is niet overschreden.

Kredietrisico

Kredietrisicobeheersing spitst zich voornamelijk toe op de kredietwaardigheid (en dus het risicoprofiel) van de tegenpartijen bij financiële transacties. Deze risico’s kunnen zich vooral enerzijds voordoen wanneer de gemeente geld gaat uitzetten (verstrekte geldleningen en beleggingen) en anderzijds wanneer de gemeente zich garant stelt voor de terugbetaling van geldleningen. Dit laatste wordt ook wel omschreven als een indirect kredietrisico.

Kredietrisico op geldleningen en beleggingen

Als gevolg van de Regeling schatkistbankieren mogen enkel leningen worden uitgezet aan decentrale overheden (uitgezonderd toezichtrelaties) en mogen geen nieuwe beleggingen meer worden aangegaan. Dit beperkt het risico. Gemeente Venray heeft deelnemingen en uitzettingen en deze zijn verantwoord onder de financiële vaste activa in de balans en kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Deelnemingen

Per het einde van 2020 neemt de gemeente deel in het kapitaal van een aantal ondernemingen zoals hierna vermeld. Voor een uitgebreide informatie over deze deelnemingen wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen.

De leningen en beleggingen kunnen analoog aan de Wet fido naar de onderscheiden risicocategorieën worden uitgesplitst:

De beleggingen die door Forza Asset Management bij financials zijn gedaan hebben een rating van minimaal A; de beleggingen in landenobligaties hebben een solvabiliteitsrisico van 0%.
In 2020 is door de gemeente Venray (en door andere gemeenten) i.h.k.v. de energietransitie een aandeelhouderslening € 1.238.775 verstrekt aan Enexis holding NV.
Gemeente Venray heeft geen contracten in derivaten.

Kredietrisico ten aanzien van borgstellingen(gemeentegaranties)

In totaal staat de gemeente per 31 december 2020 (al dan niet met andere partijen) garant voor een totale schuld van € 384 miljoen, waarvan door de gemeente gewaarborgd € 200 miljoen. Zie voor een overzicht het overzicht gewaarborgde geldleningen in de toelichting op de balans in het onderdeel jaarrekening 2020.  
In 2020 zijn ten behoeve van Wonen Limburg geen nieuwe directe garantstellingen afgegeven. In 2020 is het bedrag van de totale schuld in de achtervang wel toegenomen met € 3.2 miljoen.
De borgstellingen komen in drie vormen voor:

1. Directe borgstellingen € 16 miljoen
2. Achtervang woningcorporaties € 76 miljoen
3. Achtervang Nationale Hypotheek Garantie € 108 miljoen

Bij directe borgstellingen staat de gemeente tegenover geldgevers direct garant voor € 16 miljoen voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen. Deze geldleningen zijn door lokale organisaties of verenigingen aangetrokken die veelal activiteiten verzorgen die in het verlengde liggen van de gemeentelijke publieke taak. Onder de directe borgstelling zijn onder meer begrepen de aan GlaswebVenray afgegeven garantstelling voor een 2-tal leningen van in totaal € 8,4 miljoen (2019 € 8.5 mln..) voor de aanleg van een glasvezelnetwerk, voor een lening aan de Stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs € 2.7 mln. (2019 € 2.74 mln.) en aan Wonen Limburg € 3.7 miljoen.
Achtervang houdt in dat de gemeente, al dan niet samen met het Rijk, een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds, bijvoorbeeld de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Door deze structuur kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen de laagste rente lenen. Mede vanwege de strenge toetsingscriteria en periodieke toetsing door het fonds loopt de gemeente hierbij een veel lager risico dan bij directe borgstellingen. Het gemeentelijk aandeel per 31 december 2020 ten behoeve van leningen aan Wonen Limburg bedraagt € 76 miljoen. Deze corporatie ontving in 2019 van het WSW een borgbaarheidsverklaring in navolging van een uitgevoerd onderzoek naar de financiële positie op basis van het meest recente jaarverslag en de actuele prognosegegevens periode 2019 - 2021. Op grond van deze verklaring kan de corporatie binnen de ruimte van het borgingsplafond leningen aantrekken met WSW-borging.
Daarnaast neemt de gemeente samen met de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen een achtervangpositie in voor uitstaande hypotheken ad € 215 miljoen in het kader van de Nationale Hypotheek Garantie. Het gemeentelijke aandeel is € 108 miljoen. Vanaf 2011 is de achtervang door de gemeenten voor nieuwe hypotheken beëindigd en wordt rechtstreeks door het rijk gegarandeerd.